Tekstsoorten: betoog, beschouwing, uiteenzetting
We onderscheiden vier hoofdcategorieën als het gaat om teksten:
Informatieve teksten (een nieuwsbericht, de tekst in een encyclopedie): hierin staan vooral feiten. Een onderwerp wordt in een informatieve tekst van alle kanten belicht, en de schrijver neemt geen standpunt in.
Opiniërende teksten (een column, een recensie): een opiniërende tekst geeft de mening van de schrijver weer. Als lezer ben je vrij om dat standpunt te delen of niet: de schrijver probeert je niet te overtuigen van zijn eigen gelijk.
Persuasieve teksten (een advertentietekst, een verkoopbrief): als een schrijver voor deze tekstsoort kiest, wil hij je juist wel ergens van overtuigen. De schrijver neemt een duidelijk standpunt in en wil jou overhalen die mening te gaan delen.
Amuserende teksten (een roman, een kort verhaal): deze teksten bevatten geen zakelijke informatie, maar vertellen een verhaal. Je leest ze voornamelijk voor je eigen plezier.
Een medium kan verschillende tekstsoorten bevatten. Laten we bijvoorbeeld eens kijken naar een folder over een computer.
De folder bevat een opsomming van de specificaties en een lijst van verkooppunten: informatieve tekst.
De folder prijst de voordelen van deze computer aan en de prijs staat groot vermeld: persuasieve tekst.
Een mengvorm van verschillende tekstsoorten is ook mogelijk. Studieboeken zijn informatief maar bevatten vaak ook amuserende elementen om de stof te verlevendigen.
Als je weet met welke tekstsoort je te maken hebt, kun je bepaalde aannames doen die het snellezen makkelijker maken. Een informatieve tekst zal bijvoorbeeld meer feitelijke informatie (wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe?) en minder subjectieve informatie geven dan een persuasieve tekst. Als je dat al weet, zul je in een informatieve tekst niet nodeloos op zoek gaan naar de mening van de schrijver over een bepaald onderwerp.
Voor meer informatie klik een van de volgende onderwerpen aan: